Choroba refluksowa przełyku to dosyć częsty problem, z którym zgłaszają się pacjenci do gabinetu dietetyka. Jest ona spowodowana zarzucaniem treści pokarmowej z żołądka do przełyku, co skutkuje wystąpieniem specyficznych objawów, m.in. zgagi (uczucie pieczenia w okolicach mostka) oraz pustych odbijań. Niewiele osób zdaje sobie sprawę jednak z tego, że refluks może objawiać się z inny, nietypowy sposób np. poprzez chrypkę czy suchy kaszel. W tym przypadku bardzo trudno jest skojarzyć, że problem może mieć faktycznie przyczynę w żołądku…
Dlaczego chorujemy na refluks?
Powodem występowania tego problemu jest nieprawidłowa praca dolnego zwieracza przełyku. To taki mięsień, który działa niezależnie od naszej woli i jego głównym zadaniem jest ochrona przed cofaniem się treści z żołądka do przełyku. Wszystko co będzie powodowało jego rozluźnienie, może skutkować pojawieniem się nieprzyjemnych objawów. Do takich czynników należą niektóre produkty spożywcze (o tym za chwilę), ale również ciąża czy stosowanie niektórych leków. Istnieje również silna korelacja pomiędzy otyłością a refluksem! Nadmierna masa ciała zwiększa ciśnienie w jamie brzusznej i przez to treść w żołądka poniekąd sama „idzie do góry”. Okazuje się, że wzrost BMI o 3,5 punktu zwiększa ryzyko refluksu aż o 1/3!
Zmiana stylu życia
Niejednokrotnie po wprowadzeniu mniejszych czy większych zmian do swojego stylu życia można znacznie ograniczyć częstotliwość objawów choroby lub zmniejszyć dawkę stosowanych leków, a nawet z nich zrezygnować!
Oprócz modyfikacji dietetycznych warto dodatkowo zwrócić uwagę na:
– normalizację masy ciała,
– zaprzestanie palenia tytoniu (również w formie e-papierosów),
– dostosowanie aktywności fizycznej do swoich objawów (bardzo wysoka intensywność lub specyficzne ćwiczenia mogą nasilić refluks),
– unikanie leżenia po spożyciu posiłków (przynajmniej przez 30 minut) oraz jedzenia kolacji późno wieczorem,
– uniesienie wezgłowia łóżka na czas snu o ok. 15-20cm
Dietoterapia
Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz, więc nie chcę temu poświęcać niepotrzebnie dużo uwagi. Ważne jest, żeby wraz z farmakoterapią, wprowadzić zmiany w diecie, które pozwolą na wyeliminowaniu czynników szkodliwych. Nie każdemu szkodzą wszystkie produkty, co jest dosyć pocieszające, bo ostatecznie okazuje się, że dieta nie u każdego musi być aż tak restrykcyjna jakby się mogło wydawać.
Oto kilka produktów oraz ich potencjalny mechanizm działania nasilający refluks:
Produkty i potrawy | Mechanizm nasilenia refluksu |
|
|
Czekolada, kakao, mocna kawa i herbata, napar miętowy, alkohol | Obniżenie ciśnienia dolnego zwieracza przełyku |
Tłuszcz, warzywa cebulowe | Nasilenie spontanicznego rozluźniania dolnego zwieracza przełyku |
Owoce i soki cytrusowe, pomidory, ostre przyprawy (pieprz, chilli) oraz ostre warzywa (rukola, rzodkiewka) | Stymulacja receptorów w przełyku |
Czekolada, kakao, tłuszcz | Powodują, że pokarm dłużej zalega w żołądku |
Kawa, alkohol | Zwiększenie produkcji soków trawiennych w żołądku |
Pogrubione produkty są szczególnie problematyczne, gdyż działają na wiele różnych mechanizmów – od wyeliminowania tych produktów rozpoczęłabym dietoterapię. Dodatkowo należy wyeliminować też produkty gazowane i mocno słone (np. wędzone), bo one również mogą nasilać problemy.
Co w takim razie jeść?! Przede wszystkim dieta w refluksie powinna być lekkostrawna. Poleca się pieczywo pszenne jasne, drobne kasze, ryże, ziemniaki i makarony. Źródłem białka może być chude mięso i ryby, nabiał oraz jaja. Uważać jednak trzeba na tłuszcze i tutaj zaleca się przede wszystkim oliwę z oliwek i oleje, masło oraz orzechy.
Warto przygotowywać posiłki z małą ilością tłuszczu – duszone, gotowane lub pieczone. Należy unikać nadmiaru soli oraz ostrych przypraw, ale smak potraw można uzyskać przez dodatek świeżych lub suszonych ziół.
Doskonale zdaję sobie sprawę, że zebranie wszystkiego w całość i przełożenie na praktykę może być dla wielu osób problematyczne. Dlatego przygotowałam przykładowy dzień z diety typowej dla refluksu. Jeżeli ten problem Cię dotyczy, zapraszam do współpracy!
